Mục lục
Bài viết Phân Tích Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam được Luận Văn Tốt bỏ rất nhiều thời gian nghiên cứu và soạn thảo để chia sẻ đến các bạn, giúp các bạn có thêm tài liệu hữu ích để tham khảo trước khi tiến hành làm bài khóa luận tốt nghiệp với đề tài Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam. Mong rằng bài viết sẽ mang lại cho các bạn nhiều ý tưởng làm bài tốt, và tiết kiệm được nhiều thời gian để hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp của mình đạt hiệu quả cao.
Nếu trong quá trình làm bài các bạn gặp khó khăn về việc tìm kiếm đề tài, triển khai nội dung, tài liệu tham khảo… thì hãy liên hệ ngay Zalo/tele : 0934573149 để được Luận Văn Tốt tư vấn miễn phí. hoặc tham khảo dịch vụ viết khóa luận tốt nghiệp của luanvantot.com bạn nhé.
Phân Tích Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam được Tóm tắt như sau: Xuất khẩu nửa đầu năm 2022 đã có dấu hiệu phục hồi rõ nét khi các nhóm hàng chủ lực đều duy trì đà tăng cao, quy mô xuất khẩu cũng được nâng lên sau khi số mặt hàng xuất khẩu tỷ USD gia tăng tỷ lệ đóng góp cho nền kinh tế. Dù vậy, theo đánh giá, tỷ trọng xuất khẩu của một số mặt hàng chủ lực vẫn thuộc về khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và khối các ngành có doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Khó khăn lớn nhất trước mắt vẫn là tác động của dịch COVID-19, dù ở Việt Nam tác động đã giảm bớt và Việt Nam đã có biện pháp thích ứng an toàn để khôi phục sản xuất, song tác động của dịch bệnh tại các thị trường khác vẫn có thể ảnh hưởng tới nước ta. Bài viết phân tích thực trạng thị trường xuất khẩu của Doanh nghiệp Việt Nam và đề xuất giải pháp mở rộng thị trường xuất khẩu trong thời gian tới.
Từ khóa: thị trường, xuất khẩu, doanh nghiệp, giải pháp.
1. Đặt vấn đề
Những năm gần đây xuất nhập khẩu của Việt Nam đã tăng trưởng nhanh chóng nhờ hàng loạt chính sách được thay đổi theo hướng tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh. Tiêu biểu là Chính phủ đã yêu cầu các bộ ngành rà soát và dỡ bỏ các quy định chồng chéo, các loại giấy phép con, kiểm tra chuyên ngành. Mục đích nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. ttruong
Không chỉ vậy, lãi suất của các ngân hàng cũng đã giảm khi cho vay cho những ngành, lĩnh vực ưu tiên. i
Việc gia tăng các hoạt động xuất nhập khẩu trong những năm qua đã giúp Việt Nam trở thành nước xuất siêu với kim ngạch đạt khoảng 3 tỷ đô la. Điều này giúp cho cán cân thanh toán tổng thể của Quốc gia có thặng dư khá lớn. Nó đóng góp quan trọng vào việc ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định tỷ giá và kiểm soát tốt lạm phát.
Như vậy, Việt Nam đã trở thành nước xuất siêu kể từ khi tham gia tổ chức thương mại thế giới WTO vào năm 2007. Điều đó giúp cho bức tranh kinh tế của Việt Nam trở nên có triển vọng hơn, đặc biệt với các nhà đầu tư nước ngoài. Không chỉ vậy, hoạt động xuất nhập khẩu còn thúc đẩy và giải quyết nhiều yếu tố khác như: giải quyết nhu cầu việc làm, tăng kỹ năng quản lý, gia tăng hàm lượng công nghệ…..
XEM THÊM : Những Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Xuất Khẩu
2. Thực trạng thị trường xuất khẩu của doanh nghiệp tại Việt Nam hiện nay
Xuất khẩu nửa đầu năm 2022 đã có dấu hiệu phục hồi rõ nét khi các nhóm hàng chủ lực đều duy trì đà tăng cao, quy mô xuất khẩu cũng được nâng lên sau khi số mặt hàng xuất khẩu tỷ USD gia tăng tỷ lệ đóng góp cho nền kinh tế.
Khối doanh nghiệp nội tăng tốc
Theo báo cáo của Bộ Công Thương, trong tháng 6/2022, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 32,65 tỷ USD, tăng 5,6% so với tháng trước. Tính chung nửa đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 185,94 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ tăng 28,4%).
Điểm nhấn là khu vực kinh tế trong nước đã có sự hồi phục mạnh mẽ sau một thời gian dài chịu tác động của đại dịch COVID-19. Với con số ước đạt 49,26 tỷ USD, khu vực này đóng góp 26,5% tổng kim ngạch xuất khẩu và tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 136,68 tỷ USD, tăng 16,3%, chiếm 73,5%.
Dù vậy, theo đánh giá, tỷ trọng xuất khẩu của một số mặt hàng chủ lực vẫn thuộc về khu vực có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và khối các ngành có doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Một số mặt hàng có giá trị xuất khẩu cao, gồm: Điện thoại và linh kiện đạt 28,58 tỷ USD; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện đạt 27 tỷ USD, tăng 13%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 21,3 tỷ USD, tăng 24,3%…
Đối với nhóm nông, lâm, thuỷ sản, trong nửa đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này ước đạt 15,8 tỷ USD, tăng 17,9% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ tăng 13,5%), chiếm 8,5% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước.
Phía Bộ Công Thương cho biết nhờ được lợi về giá nên nhiều mặt hàng trong nhóm này đã đạt được kết quả cao. Đơn cử, càphê tăng 21,7% về lượng và tăng 49,7% về kim ngạch do giá xuất khẩu cà phê tăng cao; hạt tiêu mặc dù giảm 19,1% về lượng nhưng do giá xuất khẩu tăng nên tăng 14% về kim ngạch; sắn và các sảm phẩm về sắn tăng 13% về lượng và tăng 28% về kim ngạch…
Xuất khẩu nhóm hàng nhiên liệu khoáng sản trong tháng 6/2022 tiếp tục tăng mạnh ở hầu hết các mặt hàng, với kim ngạch xuất khẩu ước đạt 489 triệu USD, tăng 5,5% so với tháng 5/2022 và tăng 32% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 6 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản vẫn tăng mạnh, đạt 2,47 tỷ USD và tăng 53,8% so với cùng kỳ năm 2021 (cùng kỳ giảm 0,1%).
Theo đại diện Bộ Công Thương, Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 6 tháng vừa qua, với kim ngạch đạt 55,96 tỷ USD, chiếm 30% kim ngạch xuất khẩu cả nước và tăng 22,7% so với cùng kỳ năm trước; tiếp đến là Trung Quốc đạt 26,3 tỷ USD, tăng 7,2%.
Ngoài ra, thị trường EU đạt 23 tỷ USD, tăng 22%; thị trường ASEAN đạt 17,7 tỷ USD, tăng 27,4%; Hàn Quốc đạt 12,2 tỷ USD, tăng 18,5%; Nhật Bản đạt 11,48 tỷ USD, tăng 13,9%.
Xuất siêu 710 triệu USD trong 6 tháng
Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 6/2022 ước đạt 32,37 tỷ USD, giảm 0,8% so với tháng trước. Tính chung 6 tháng đầu năm 2022, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 185,23 tỷ USD, tăng 15,5% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 65,23 tỷ USD, tăng 15,2% còn khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 120 tỷ USD, tăng 15,6%.
Theo thống kê, chiếm 88,8% tổng kim ngạch hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam trong 6 tháng Vừa qua là nhóm hàng cần nhập khẩu (nguyên phụ liệu phục vụ sản xuất trong nước) với kim ngạch đạt 164,5 tỷ USD, tăng 16,6% so với cùng kỳ năm 2021 (cùng kỳ tăng 35,6%).
Trong đó, kim ngạch nhập khẩu máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện cao nhất, đạt 42,7 tỷ USD, tăng 26,7% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ tăng 22,9%).
Tương tự, kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng khác cũng ghi nhận mức tăng cao như: than đá, tăng 129,5%; dầu thô tăng 48%; xăng dầu các loại tăng 118%; khí đốt hóa lỏng tăng 59%; sản phẩm khác từ dầu mỏ tăng 29%; hóa chất tăng 33%; phân bón tăng 32%; Lúa mì tăng 30%.
Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu hạt điều giảm 39,5%; quặng và khoáng sản khác giảm 21%; ôtô nguyên chiếc các loại (trừ xe dưới 9 chỗ) giảm 29%; máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng giảm 2,6%…
Kim ngạch nhập khẩu nhóm hàng cần hạn chế nhập khẩu 6 tháng tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước, đạt 10,8 tỷ USD. Trong đó, kim ngạch nhập khẩu rau quả tăng 29%; đá quý, kim loại quý và sản phẩm tăng 38,8%; chế phẩm thực phẩm khác tăng 31,8%.
Như vậy, tháng 6/2022, cán cân thương mại của cả nước ước tính xuất siêu 276 triệu USD. Tính chung 6 tháng đầu năm 2022, cán cân thương mại hàng hóa ước tính xuất siêu 710 triệu USD (cùng kỳ năm trước nhập siêu 1,86 tỷ USD).
– Cán cân thương mại trong 6 tháng đầu năm 2022:
Nguồn: Bộ Công thương, 2022
Dù đối diện với nhiều khó khăn thách thức về thị trường và đặc biệt là đại dịch COVID-19, song kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vẫn ghi nhận mức tăng trưởng cao.
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, song chặng đường những tháng tiếp theo sẽ còn không ít khó khăn, do vậy để đạt được mục tiêu tăng trưởng cao trong năm nay phải cần sự nỗ lực từ nhiều phía.
FTA – Trợ lực xuất khẩu
Có thể nói, các cơ hội lớn nhất chính là các hiệp định thương mại tự do (FTA) khi gần đây Việt Nam liên tiếp có các FTA ở quy mô lớn và mức độ cam kết sâu.
Có thể nói CPTPP, EVFTA, UKVFTA, RCEP đều là các hiệp định với các đối tác thương mại có quy mô rất lớn và trên thực tế đã phát huy được tác dụng rất đáng kể.
Đơn cử trong hiệp định CPTPP, với các quốc gia mới tham gia hiệp định thương mại tự do với Việt Nam như: Mexico, Peru… mức tăng trưởng trong xuất khẩu của Việt Nam thời gian qua đều đạt từ 25-35%, qua đó thể hiện rất rõ cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Hay trong hiệp định RCEP sắp tới, khi Việt Nam đang triển khai, với một thị trường truyền thống gồm ASEAN với 5 đối tác của ASEAN, nhưng với một cơ chế cam kết sâu hơn, tạo thuận lợi rõ ràng hơn, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này.
Hơn nữa, trong RCEP cũng có các quốc gia như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… là những nước đang cung cấp nguồn nguyên liệu cho Việt Nam hiện nay. Do đó việc tham gia cùng các quốc gia khác trong RCEP sẽ tạo sự luân chuyển và giúp Việt Nam có thể kết nối chuỗi cung ứng của cả đầu ra và đầu vào được tốt hơn.
Khó khăn lớn nhất trước mắt vẫn là tác động của dịch COVID-19, dù ở Việt Nam tác động đã giảm bớt và Việt Nam đã có biện pháp thích ứng an toàn để khôi phục sản xuất, song tác động của dịch bệnh tại các thị trường khác vẫn có thể ảnh hưởng tới nước ta.
Đặc biệt, dịch bệnh vẫn gia tăng ở Trung Quốc và với chính sách Zero COVID-19, khi có ca bệnh, nước bạn có thể phong tỏa kể cả một thành phố hay một trung tâm sản xuất.
Như vậy, theo Phân Tích Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam nếu như với một khu vực đang cung cấp nguồn nguyên liệu cơ bản với số lượng lớn cho Việt Nam mà bị ảnh hưởng bởi lệnh phong tỏa, rõ ràng sẽ tác động tới nguồn cung nguyên liệu cho Việt Nam.
Ngoài ra, những vấn đề về vận chuyển, logistics trong hai năm vừa qua do tác động của dịch bệnh đã đẩy cước vận tải biển lên cao và đến thời điểm này vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, cũng như tại Trung Quốc khi tình trạng dịch bệnh vẫn còn phức tạp thì các cảng biển của họ có thể bị ùn tắc, dẫn tới việc có thể kéo dài thời gian vận chuyển, đẩy giá cước vận chuyển tiếp tục duy trì ở mức cao.
Phân Tích Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam Trong bối cảnh xung đột giữa Nga và Ukraine, dù quan hệ thương mại của Việt Nam với hai quốc gia trên chưa phải là lớn, nhưng hai quốc gia này cũng là nơi cung cấp nguồn nguyên liệu cơ bản, như nông sản (lúa mì), than, phân bón, nên khi xảy ra xung đột sẽ tác động tới giá cả trên thị trường, dẫn tới giá đầu vào các nguyên liệu tăng lên…
Với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ghi nhận trong quý 1 là 176 tỷ USD, tăng 14,4% là mức tăng trưởng rất cao, trong đó xuất khẩu đạt tăng trưởng 12,9%.
Đặc biệt, các nhóm hàng nông sản cũng đạt mức tăng trưởng cao (từ 18-19%, trong đó nhiều mặt hàng như gạo, càphê… mức tăng trưởng tới 38-50%).
– Xuất khẩu của 5 mặt hàng lớn nhất trong quý 2:
Nguồn: Bộ Công thương, 2022
Thực tế cho thấy xuất nhập khẩu trong lĩnh vực nông nghiệp luôn là lĩnh vực nhận được nhiều quan tâm, đặc biệt đối với những sản phẩm như trái cây là những sản phẩm đòi hỏi việc bảo quản thu hoạch phải có sự quan tâm nhất định…
Thời gian vừa qua, dịch COVID-19 đã tác động tới hoạt động sản xuất và lưu thông. Tuy nhiên, sau khi có Nghị quyết 128/CP của Chính phủ, việc tháo gỡ cho sản xuất, cung ứng lao động được thực hiện tốt, do vậy qua gần 7 tháng, hoạt động sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp, nông sản đã có sự phục hồi và gia tăng.
Đáng chú ý, nhu cầu trên thế giới đang tăng rất cao, đặc biệt những nhóm hàng thủy sản (cá tra, tôm), càphê, hạt tiêu… thời điểm này trên thị trường các nước cũng đang gia tăng việc cung ứng và mua vào, đây là thuận lợi rất lớn cho hoạt động xuất khẩu nông sản.
Tuy vậy, tại một số thời điểm cũng có những khó khăn nhất định. Cụ thể, việc xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc bằng đường bộ mặc dù tỷ lệ không cao nhưng cũng có khó khăn do các biện pháp chống dịch của nước bạn.
Trước tình hình đó, các bộ, ngành đã phối hợp với các địa phương biên giới cùng tháo gỡ cũng như làm việc với phía Trung Quốc nhằm giảm thiểu các tác động từ những biện pháp chống dịch tới hoạt động thương mại nông sản.
Nhận định từ các chuyên gia thương mại, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai và là nguồn nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam. Vì vậy, việc quốc gia này vẫn đang thực hiện các biện pháp phong tỏa do COVID-19 sẽ ảnh hưởng tới công nghiệp chế biến, chế tạo và xuất khẩu của Việt Nam trong những tháng tới.
Thực tế cho thấy, mặc dù đơn hàng xuất khẩu dồi dào, hoạt động sản xuất phục hồi, lao động ổn định, song các ngành sản xuất chủ yếu đang phải gồng mình trong cơn “bão giá” vì hầu hết các chi phí sản xuất đầu vào đều tăng cao, do tác động kép từ đại dịch và xung đột Nga-Ukraine.
Theo đại diện một số doanh nghiệp, khó khăn lớn nhất là tác động tiêu cực từ đại dịch COVID-19 và chi phí đầu vào gia tăng quá mạnh. Trong bối cảnh hiện tại, doanh nghiệp nào có tỷ trọng nguyên liệu mua trong nước cao sẽ thuận lợi hơn.
Lý do là hầu hết các ngành nhập nhiều nguyên liệu từ Trung Quốc, trong khi nước này đang thực hiện chính sách Zero COVID-19, khiến chuỗi cung ứng bị chậm lại. Không những thế, có thời điểm đã gây ùn tắc hàng hóa nghiêm trọng tại khu vực cửa khẩu, đồng thời là nguyên nhân trực tiếp gây sụt giảm kim ngạch thương mại biên giới Việt Nam – Trung Quốc thời gian qua.
Mặt khác, xuất khẩu qua các cửa khẩu biên giới đất liền Việt Nam – Trung Quốc còn vướng mắc. Sở dĩ vậy do nhiều doanh nghiệp hai nước vẫn lựa chọn xuất khẩu tiểu ngạch vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Hơn nữa, hạ tầng giao thông và các dịch vụ logistics còn hạn chế nên nguy cơ tái diễn tình trạng ùn tắc nghiêm trọng hoàn toàn có thể xảy ra nếu không được tháo gỡ kịp thời.
Thị trường châu Mỹ – cơ hội và thách thức đối với các doanh nghiệp Việt Nam
Khu vực châu Mỹ bao gồm 35 quốc gia với dân số hơn 1 tỷ người và GDP vượt 27,3 nghìn tỷ USD (năm 2020), là một trong những thị trường quan trọng và tiềm năng cho các doanh nghiệp Việt Nam để thúc đẩy các hoạt động thương mại và đầu tư.
Quan hệ kinh tế thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và châu Mỹ đã có những bước phát triển tích cực trong những năm đây. Chỉ tính riêng 10 năm trở lại đây, giá trị thương mại hai chiều đã tăng gần 5 lần, từ 28 tỷ USD vào năm 2011 lên 139 tỷ USD tỷ USD vào năm 2021. Xét về kim ngạch thương mại với Việt Nam, châu Mỹ liên tục là châu lục đạt mức tăng trưởng thương mại cao nhất trong nhiều năm qua. Về đầu tư trực tiếp, tính đến hết tháng 4 năm 2022, có 27 quốc gia và vùng lãnh thổ tại châu Mỹ đầu tư vào Việt Nam với 1676 dự án, tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 23,6 tỷ USD. Ở chiều ngược lại, tính đến hết tháng 2 năm 2022, Việt Nam có 250 dự án đầu tư sang các quốc gia và vùng lãnh thổ châu Mỹ, với tổng vốn đăng ký đạt hơn 4,5 tỷ USD.
Năm 2021, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước khu vực châu Mỹ năm đạt khoảng 139 tỷ USD, tăng 24,1% so với năm 2020 và chiếm 20,7% tổng kim ngạch thương mại của Việt Nam với nước ngoài. Trong đó, xuất khẩu của Việt Nam đạt 114 tỷ USD, tăng 26,5%; nhập khẩu đạt 25 tỷ USD, tăng 14,2%. Đáng chú ý, trao đổi thương mại với tất cả các thị trường lớn tại khu vực đều ghi nhận tăng trưởng ở mức 2 con số, nổi bật là Hoa Kỳ (22,9%), Brazil (35,2%), Canada (18,5%), Mexico (37,5%), Chile (54,1%)…. Đây là kết quả hết sức tích cực trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đã tác động mạnh đến kinh tế, xã hội của Việt Nam và các nước châu Mỹ nói riêng cũng như trên phạm vi toàn cầu.
Kim ngạch thương mại Việt Nam – châu Mỹ giai đoạn 2011-2021
XEM THÊM : Phân Tích Swot Hoạt Động Giao Nhận Hàng Hóa Xuất Khẩu
Bước sang năm 2022, thương mại song phương tiếp tục đạt được những kết quả khả quan. Tổng giá trị xuất nhập khẩu hai chiều trong 4 tháng đầu năm tăng 17,8% đạt hơn 50 tỷ USD. Giá trị hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu đều ghi nhận tăng trưởng tích cực.
Các sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam gồm có: Điện thoại các loại và linh kiện, máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, Giày dép các loại, hàng dệt may…
Các sản phẩm nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam từ khu vực gồm có: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác, thức ăn gia súc và nguyên liệu, dược phẩm, Bông các loại…
Để thúc đẩy quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định, thoả thuận với các nước trong khu vực châu Mỹ. Trong đó phải kể đến Hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ ký năm 2000, Hiệp định thương mại tự do với Chile năm 2011, Hiệp định thương mại với Cuba ký năm 2018 và hiện đang trao đổi khả năng đàm phán Hiệp định thương mại tự do với Khối Thị trường chung Nam Mỹ (Mercosur).
Đặc biệt, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), với 11 thành viên trong đó có Canada, Chile, Peru, Mexico và Việt Nam được ký kết vào tháng 3 năm 2018 và có hiệu lực từ ngày 14 tháng 1 năm 2019 được coi là bước ngoặt quan trọng tạo ra xung lực mới để thúc đẩy hợp tác thương mại – đầu tư giữa Việt Nam và các nước châu Mỹ.
Việt Nam cũng đã thành lập các cơ chế đối thoại với nhiều đối tác tại khu vực như Hội đồng Thương mại và Đầu tư Việt Nam – Hoa Kỳ (TIFA); các Ủy ban liên Chính phủ, Ủy ban Hỗn hợp và Hội đồng Thương mại tự do với 10 nước Mỹ Latinh và mới đây nhất là Ủy ban hỗn hợp về kinh tế Việt Nam – Canada đã được thành lập vào tháng 1 năm 2022. Các cơ chế này đã trở thành kênh quan trọng để các Bên trao đổi thông tin; rà soát các nội dung hợp tác và thảo luận các biện pháp nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư.
Tại khu vực châu Mỹ, Hoa Kỳ là đối tác quan trọng hàng đầu của Việt Nam. Các hoạt động thương mại với Hoa Kỳ chiếm tới hơn 80% giá trị xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và toàn bộ châu Mỹ.
Dư địa phát triển cho quan hệ thương mại song phương còn rất lớn, thể hiện rõ qua việc kim ngạch xuất nhập khẩu liên tục đạt được những bước phát triển ấn tượng. Trong giai đoạn 2011-2021, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ tăng gần 5,2 lần. Xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ trong giai đoạn này tăng gần 5,7 lần; nhập khẩu tăng gần 3,4 lần. Hoa Kỳ hiện đang dẫn đầu các thị trường xuất khẩu của Việt Nam với kim ngạch vượt xa các thị trường xuất khẩu lớn khác của Việt Nam như Trung Quốc, EU, ASEAN, Hàn Quốc và Nhật Bản. Trong khi đó, Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 10 của Hoa Kỳ và là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng nhiều loại hàng hóa cho thị trường Hoa Kỳ.
Kể từ khi Hiệp định Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ được ký kết năm 2000, cơ cấu hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đã thay đổi đáng kể theo hướng tăng dần nhóm hàng chế biến, chế tạo, từng bước nâng cao giá trị gia tăng. Trong giai đoạn 2011-2021, nhiều nhóm hàng đã nổi lên chiếm tỷ trọng lớn trong thương mại song phương như nhóm dệt may, giày dép, nông, lâm, thủy sản và nhóm các mặt hàng công nghệ điện tử kỹ thuật cao như máy vi tính, điện thoại, linh kiện điện tử, máy móc phục tùng. Đây cũng là những ngành hàng tiềm năng cho các doanh nghiệp trong nước tiếp tục thúc đẩy xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong thời gian tới.
Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng nhập khẩu một lượng hàng hóa, nguyên liệu lớn từ Hoa Kỳ. Một số mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam từ Hoa Kỳ như: Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; Bông; Máy móc, thiết bị phụ tùng; Chất dẻo nguyên liệu…
Với quy mô dân số hơn 333 triệu người cùng sức mua lớn, Hoa Kỳ là thị trường tiềm năng và đang phát triển rất tích cực. Đây là thị trường nhập khẩu lớn nhất thế giới với sức mua cao, đồng thời là thị trường có xu hướng tăng cả về giá cũng như quy mô; môi trường chính sách, quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ đang có nhiều thuận lợi; nhu cầu và tập quán tiêu dùng phong phú theo thu nhập, đặc trưng văn hóa, vùng miền tạo nên dư địa lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam khai thác có hiệu quả; ngoài ra lực lượng người Việt đông đảo chính là cầu nối, là nhóm khách hàng quan trọng của hàng hóa Việt Nam.
Bên cạnh đó, các quốc gia khác tại khu vực châu Mỹ cũng đang đem lại những cơ hội kinh doanh lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Tại châu Mỹ, có 04 quốc gia tham gia Hiệp định CPTPP, bao gồm Canada, Mexico, Chile và Peru. Tính tới thời điểm hiện tại, Hiệp định này đã có hiệu lực tại Canada, Mexico và Peru, trong khi Chile đang trong quá triển phê chuẩn. Đây là lần đầu tiên Việt Nam có quan hệ FTA với Canada, Mexico và Peru, những ưu đãi thuế quan trong hiệp định đã tạo ra những cơ hội và dư địa thị trường rất lớn cho hàng hóa xuất khẩu của ta.
Các cam kết cắt giảm thuế quan sâu trong khuôn khổ CPTPP được đánh giá là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp trong nước có thể thúc đẩy các hoạt động thương mại song phương. Kể từ khi hiệp định CPTPP đi vào có hiệu lực, giá trị trao đổi thương mại giữa Việt Nam và các quốc gia này ghi nhận mức tăng trưởng rất ấn tượng, như Canada tăng từ 3,87 tỷ USD (năm 2018) lên 6,1 tỷ USD (năm 2021) hay Mexico tăng từ 3,4 tỷ USD (năm 2018) lên 5,1 tỷ USD (năm 2021).
Theo lộ trình giảm thuế đã được cam kết trong CPTPP, thuế nhập khẩu sẽ tiếp tục giảm sâu trong những năm tiếp theo, mở ra cơ hội lớn cho hàng hóa Việt Nam thâm nhập mạnh hơn nữa vào các thị trường này, đặc biệt là đối với một số mặt hàng như thủy sản, đồ gỗ, dệt may, giày dép, nông sản (chè, hạt tiêu, hạt điều…).
Với các nước Mỹ Latinh và Caribe, nền kinh tế phát triển năng động và thị trường tương đối “dễ tính”, không có những quy định, rào cản quá khắt khe về mặt chất lượng, giá cả… là những điều kiện thuận lợi để các quốc gia này trở thành các thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp Việt Nam. Trong giai đoạn 2011-2021, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và các nước Mỹ Latinh đạt được đà tăng trưởng liên tục với tốc độ tăng trưởng thương mại cao hơn trung bình của nhiều khu vực khác trên thế giới. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và khu vực tăng hơn 4,1 lần từ 5,22 tỷ USD (năm 2011) lên 21,5 tỷ USD (năm 2021).
Các nước Mỹ Latinh – Caribe có nhu cầu nhập khẩu lớn các mặt hàng vốn là thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam như gạo, giày dép, dệt may, thủy sản, đồ gỗ, máy tính, điện tử tin học, máy móc, cơ khí, vật liệu xây dựng, hóa chất, thực phẩm… Việc phát triển mở rộng thị trường xuất khẩu của Việt Nam sang khu vực Mỹ Latinh sẽ góp phần giảm tải cho các thị trường truyền thống vốn đang nóng lên từng ngày do hàng hóa của ta phải cạnh tranh gay gắt, đối mặt với sự bảo hộ gia tăng, hệ thống rào cản ngày càng nhiều hơn, tinh vi hơn. Nhờ đó, các doanh nghiệp có thể đa dạng hóa thị trường, thêm đối tác bạn hàng, mở rộng khả năng giao dịch về giá cả, nguồn hàng, góp phần giảm bớt rủi ro cho doanh nghiệp trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu không ngừng biến động. Mặt khác, ta có thể tranh thủ Mỹ Latinh với vai trò là nguồn cung cấp nguyên – nhiên liệu quan trọng của thế giới nhằm phục vụ cho nền sản xuất hàng hóa trong nước để xuất khẩu.
Dự báo trong thời gian tới, thị trường châu Mỹ sẽ tiếp tục phục hồi mạnh mẽ. Người dân và doanh nghiệp thích nghi dần với cuộc sống bình thường mới và sẽ không còn nguy cơ phong tỏa, đóng cửa hay hạn chế đi lại kéo dài gây đình trệ dòng sản xuất, lưu chuyển hàng hóa. Các chuỗi cung ứng, sản xuất mới sẽ nhanh chóng được định hình hoặc điều chỉnh. Các gói cứu trợ kinh tế tiếp tục phát huy, thu nhập và sức mua của người dân được cại thiện đáng kể và sẽ bật tăng trở lại sau một thời gian dài kìm nén. Đây là những cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt để đưa được sản phẩm có thế mạnh, có chất lượng vào thị trường châu Mỹ hết sức rộng lớn này.
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam
Theo số liệu mới nhất từ Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), từ đầu năm đến nay, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 185,94 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước, ước tính xuất siêu 710 triệu USD. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 55,9 tỷ USD trong nửa đầu năm 2022.
Nguồn: Tổng Cục Thống kê, 2022
Từ đầu năm đến nay, kim ngạch xuất khẩu ước đạt 185,94 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước
Cụ thể, xuất khẩu hàng hóa tính riêng trong tháng 6/2022 đạt 32,65 tỷ USD, tăng 5,6% so với tháng trước; quý II/2022 đạt 96,8 tỷ USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước và tăng 8,7% so với quý I/2022;
Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu, 6 tháng qua, nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm nhiều nhất với 88,7%.
Về thị trường, trong nửa đầu năm, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 55,9 tỷ USD.
Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 61,3 tỷ USD.
3. Thách thức và giải pháp
Mặc dù đã có những bước phát triển tích cực trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và các nước khu vực châu Mỹ, vẫn tồn tại một số thách thức để thúc đẩy thương mại hai chiều:
Một là, sản phẩm hàng hóa xuất khẩu có giá trị gia tăng và hàm lượng công nghệ cao của Việt Nam sang thị trường khu vực châu Mỹ vẫn còn thấp. Còn nhiều mặt hàng mà thị trường có nhu cầu lớn nhưng doanh nghiệp Việt Nam chưa khai thác hết và mức độ xâm nhập chưa nhiều như hàng tiêu dùng, đồ gia dụng, thực phẩm, vật liệu xây dựng, sắt thép, hàng thủy sản…
Hai là, các doanh nghiệp Việt Nam vẫn gặp một số khó khăn trong việc tiếp cận hệ thống phân phối tại các nước sở tại vì các tiêu chuẩn chất lượng. Các doanh nghiệp Việt cũng ngày càng phải đối mặt với thách thức lớn hơn về các vụ kiện chống bán phá giá liên quan đến gian lận thương mại về xuất xứ hàng hóa.
Ba là, khoảng cách địa lý xa xôi ảnh hưởng lớn đến chi phí, thời gian vận chuyển. Trong đó, Mỹ Latinh là khu vực có khoảng cách và thời gian vận chuyển lớn nhất, với thời gian trung bình là 02 tháng. Điều này trực tiếp làm hạn chế việc xuất khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam, cùng với đó làm giảm tính cạnh tranh về giá đối với các sản phẩm bản địa.
Bốn là, tình hình kinh tế toàn cầu có nhiều biến động, lạm phát tại các nước sẽ ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng, chi phí sản xuất, năng lượng, logistics tăng cao cũng làm giảm tính cạnh tranh của xuất khẩu của Việt Nam.
Để vượt qua những thách thức nhằm mục tiêu thúc đẩy kim ngạch thương mại cũng như hợp tác sâu rộng và toàn diện trên các lĩnh vực, cần nghiên cứu, triển khai một số biện pháp sau:
Về phía Chính phủ cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do, Hiệp định ưu đãi thương mại, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp khai thác tốt lợi ích từ các Hiệp định ; hoàn thiện và tăng cường hiệu quả các khuôn khổ hợp tác như các Ủy ban liên Chính phủ, Ủy ban Hỗn hợp, Hội đồng thương mại…, đồng thời tìm kiếm và xây dựng các cơ chế hợp tác mới để thúc đẩy quan hệ thương mại với các đối tác châu Mỹ ; tăng cường cung cấp thông tin và quảng bá về môi trường và cơ hội kinh doanh tại Việt Nam đến các doanh nghiệp khu vực châu Mỹ và ngược lại, thông tin về chính sách xuất nhập khẩu và thị hiếu tiêu dùng tại các nước châu Mỹ cho các doanh nghiệp Việt Nam để các doanh nghiệp có được thông tin đầy đủ và cập nhật phục vụ việc xây dựng kế hoạch sản xuất và kinh doanh với các đối tác tại châu Mỹ. Khuyến khích và hỗ trợ trao đổi các đoàn thương mại, tổ chức các hội nghị hội thảo về kinh doanh, giới thiệu và hỗ trợ thiết lập quan hệ kinh doanh giữa các doanh nghiệp hai Bên.
Về phía doanh nghiệp trong nước, cần lưu ý:
Thứ nhất, điều tra, khảo sát sức mua, thị hiếu và tiêu chuẩn kỹ thuật của thị trường Châu Mỹ để xác định chính xác đích đến của các sản phẩm của mình là thị trường nào, từ đó có những kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp.
Thứ hai, tìm hiểu và nắm vững những quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, chính sách thương mại, ưu đãi thuế quan và thị hiếu tiêu dùng tại các quốc gia châu Mỹ, tránh tình trạng bị trả lại hàng vì lý do kỹ thuật hoặc không được hưởng ưu đãi thuế quan vì không đáp ứng đủ điều kiện.
Thứ ba, trao đổi, liên lạc với hệ thống Thương vụ và Bộ Công Thương về mức độ uy tín của các doanh nghiệp nước ngoài, trong đó đặc biệt chú ý tới quy trình thanh toán và vận chuyển quốc tế.
Thứ tư, nghiên cứu, nắm rõ quy định điều tra phòng vệ thương mại của của các nước và cập nhật các diễn biến của vụ việc, cung cấp thông tin theo yêu cầu của cơ quan điều tra và phối hợp với Bộ Công Thương để nhận được sự hỗ trợ kịp thời trong trường hợp vụ việc điều tra được khởi xướng.
4. Kết luận
Để đạt được các chỉ tiêu đề ra trong năm nay, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục hỗ trợ các doanh nghiệp về thông tin thị trường, xúc tiến xuất khẩu, tận dụng các cam kết trong các Hiệp định FTA đã ký kết và thông qua các chuỗi giá trị toàn cầu để tìm kiếm thị trường mới.
Đơn vị này cũng theo dõi sát những biến động của tình hình quốc tế, chủ động đánh giá các tác động của các sự kiện đó đến sản xuất, xuất nhập khẩu của Việt Nam để kịp thời có sự điều chỉnh, ứng phó thích hợp, tăng cường công tác thông tin, hỗ trợ cho các hiệp hội, doanh nghiệp.
Bộ Công Thương cũng yêu cầu các đơn vị chức năng rà soát, đánh giá nhu cầu trong nước đối với các mặt hàng chiến lược như phân bón, xăng dầu, than,… để có biện pháp điều hành phù hợp hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, vừa tận dụng được cơ hội về giá để xuất khẩu và đảm bảo nguồn cung đủ cho nhu cầu tiêu dùng, sản xuất trong nước đặc biệt trong trường hợp giá cả nguyên vật liệu tăng quá cao.
Phân Tích Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam Về phía Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), từ đầu năm 2022, hàng chục cuộc kết nối giao thương với các thị trường quốc tế và khu vực được tổ chức, qua đó giúp các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ có nhiều cơ hội xúc tiến đầu tư với các thị trường lớn và tiềm năng, để từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất-kinh doanh, nhanh chóng phục hồi sau dịch bệnh, cũng như đa dạng chuỗi cung ứng. Các phiên tư vấn là một trong những hoạt động xúc tiến thương mại được đổi mới theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin, tạo cơ hội giá trị để các địa phương, doanh nghiệp chia sẻ, xác định được hướng đi và biện pháp thâm nhập, phát triển hiệu quả vào các thị trường xuất-nhập khẩu mục tiêu. Từ đó, doanh nghiệp cải thiện nội lực, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thương trường quốc tế, vững vàng vượt qua khó khăn do COVID-19 và đóng góp vào sự phục hồi và phát triển kinh tế cũng như sự phát triển bền vững của nền ngoại thương Việt.
Qua bài viết Phân Tích Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam trên đây, Luận Văn Tốt tin rằng với tài liệu tham khảo này và kiến thức mà bạn đã học được thì bạn có thể hoàn thành bài khóa luận tốt nghiệp Thị Trường Xuất Khẩu Của Doanh Nghiệp Việt Nam hiệu quả nhất. Nếu các bạn gặp bất kỳ khó khăn nào trong bài làm thì đừng ngần ngại hãy liên hệ zalo/tele : 0934573149 nhé. Chúc các bạn thành công.
